PRZEGLĄDY SZYNOPRZEWODÓW

     Przeglądy szynoprzewodów są realizowane w celu niezawodnego i bezpiecznego użytkowania instalacji przemysłowych. Szczególnie jest to istotne dla wszystkich skręcanych śrubowo szynoprzewodów „starego typu” oraz takich, w których wykorzystano izolatory bakelitowe. Izolatory te przy braku odpowiedniego serwisu i regularnych przeglądów po zabrudzeniu „przebijają” (mamy na myśli tu głównie szynoprzewody niskiego napięcia, gdyż dla wyższych napięć stosowano izolatory porcelanowe). Ważne jest regularne dokręcanie styków elektrycznych szyn, co wiąże się z koniecznością przerwy w dystrybucji energii elektrycznej do odbiorników. Przykłady z pozoru „dobrych” szynoprzewodów oraz ich elementów po rewizji wskazano na fotografiach: nr 1 i nr 2.
    Szynoprzewody, to przewody o dużym przekroju, służące do dystrybucji energii elektrycznej do wielu odbiorników za pomocą jednej linii (szynoprzewody dystrybucyjne i oświetleniowe) lub zastępujące linie kablowe, bądź napowietrzne (szynoprzewody zasilające, szynoprzewody suwnicowe).
     Jako materiał przewodzący szyn stosowane jest obecnie aluminium i miedź, a w starych rozwiązaniach również stal (do prądów o wartości ok. 200A). Sposób montażu szyn (pionowy/poziomy) oraz wzajemne ich usytuowanie wpływa znacznie na obciążalność długotrwałą. Przy dużych prądach znamionowych, przekraczających możliwości obciążenia pojedynczych szyn konieczne jest zwielokrotnienie przekroju.
     Wg teorii obciążalności szyn Mukosiejewa stosowanie powyżej trzech szyn na fazę jest ekonomicznie nieuzasadnione. Tłumaczy się to zjawiskami zachodzącymi na skutek wzajemnego oddziaływania faz i związanego z tym nierównomiernego obciążenia poszczególnych szyn. Eliminacja tego zjawiska może być wykonana poprzez zastosowanie  systemu szyn podwójnych różnych faz.
    
      Rodzaje szynoprzewodów
1.  Szynoprzewody oświetleniowe
     Szynoprzewody oświetleniowe są przeznaczone do zasilania obwodów oświetleniowych. W zależności od przyjętych rozwiązań mogą posiadać skrzynki odpływowe z zabezpieczeniami poszczególnych opraw, bądź stanowić jedynie miejsce montażu opraw-tzw. belkę oświetleniową.  Z reguły szynoprzewody oświetleniowe nie przekraczają prądu znamionowego 63A.
2. Szynoprzewody suwnicowe (przewody jezdne)
     Szynoprzewody suwnicowe mogą być wykonane w postaci:
- mostu szynowego rozmieszczonego na izolatorach, do którego przyłączona jest poprzez odbieraki suwnica (rozwiązanie podobne jak w trakcji elektrycznej),
-elastycznego przewodu zakończonego głowicą, która przesuwa się ślizgowo po nieruchomym szynoprzewodzie.
3. Szynoprzewody dystrybucyjne
   Szynoprzewody dystrybucyjne są przystosowane do przyłączania za pomocą skrzynek odpływowych odbiorników rozmieszczanych wg potrzeb instalacyjnych na trasie szynoprzewodów. Typowo szynoprzewody mają, w tym celu rozmieszczone gniazda/ miejsca przyłączeniowe co 0,5 lub 1m. W razie potrzeby dołączenia nowych odbiorników lub zmiany lokacji istniejących urządzeń można dowolnie dokładać, przesuwać lub usuwać skrzynki odpływowe.
4. Szynoprzewody zasilające
    Szynoprzewody zasilające pełnią jedynie funkcje linii zasilających, toteż nie są wyposażane w gniazda do montażu skrzynek odpływowych. W zależności od warunków pracy i wymaganego stopnia IP mogą mieć obudowę perforowaną lub całkowicie osłoniętą i szczelną. Na ich końcach montowane są głowice z rozstawem wyprowadzeń, umożliwiającym przyłączenie szynoprzewodów do rozdzielnic, transformatorów, bądź generatorów.

     Podział szynoprzewodów ze względu na budowę
1. Szynoprzewody kanapkowe
    Budowa szynoprzewodów tego typu polega na ciasnym upakowaniu płaskich izolowanych szyn jedna nad drugą i oddawaniu ciepła od przepływającego prądu poprzez obudowę. Małe odległości pomiędzy przewodami szynowymi wpływają na niską reaktancją indukcyjną oraz niewielkie spadki napicia w porównaniu do szynoprzewodów o konstrukcji wentylowanej. Niewątpliwym walorem szynoprzewodów kanapkowych jest fakt, że są one bardzo odporne na działanie sił elektrodynamicznych (nie ma w nich podatnych na działanie sił izolatorów podporowych).
2. Szynoprzewody wentylowane
     To rozwiązanie jest spotykane w szynoprzewodach zamkniętych oraz szynoprzewodach nieobudowanych, często zwanych również mostami szynowymi. Należy przez to rozumieć szynoprzewody składające się z szyn, prętów lub rur umieszczonych na izolowanych wspornikach (izolatorach). Chłodzenie szynoprzewodów stanowi obieg powietrza lub czynnika gazowego.
3. Chemoodporne (kompozytowe)
     Szynoprzewody wykonane w izolacji kompozytowej są wykorzystywane w aplikacjach wymagających dużej odporności na agresywne środowisko oraz gdzie konieczna jest ognioodporność.

      Przeglądy szynoprzewodów
     W ramach przeglądów szynoprzewodów wykonuje się w zależności od rodzaju instalacji i wytycznych dokumentacji techniczno-ruchowej:
- czyszczenie obudów, izolatorów i szyn z zanieczyszczeń,
- dokręcanie połączeń stykowych,
- sprawdzenie zamocowania zawiesi i ewentualną ich regulację,
- sprawdzenie ugięć szynoprzewodów i stanu kompensatorów,
- sprawdzenie stanu głowic, elementów kątowych, złącz oraz powiązanych kaset odpływowych i rozdzielnic,
- pomiary rezystancji izolacji,
- pomiary małych rezystancji przejść stykowych (wg potrzeb),
- rewizję połączeń stykowych,
- wyrywkowe sprawdzenie odstępów pomiędzy szynami, a obudowami metalowymi w szynoprzewodach wentylowanych,
- pomiary pirometryczne lub termowizyjne wg potrzeb.

Zdjęcie szynoprzewodu suwnicowego  hali przemysłowej.

Szynoprzewód dystrybucyjny nN typu PSZO 600A 400V ze skrzynką odpływow.

Szynoprzewód dystrybucyjny nN typu PSZO 600A 400V ze zdjętymi na czas rewizji obudowami zewnętrznymi.

Most szynowy (szynoprzewód) nN 0,4kV wykonany z szyn aluminiowych i izolatorów porcelanowych.

Szynoprzewód SN 15kV chłodzony powietrzem zainstalowane w rozdzielnicy SN 15V.

Szynoprzewód nN wentylowany powietrzem - zabudowany w komorze stacji trafo.

Szynoprzewód zainstalowany w rozdzielnicy nN 0,4kV In=630A.

Most szynowy (sekcyjny) łączący dwie rozdzielnice nN 0,4kV zasilane z różnych stacji transformatorowych.

Mosty szynowe nN w rozdzielnicy głównej 0,4kV zakładu przemysłowego.

Szynoprzewód dystrybucyjny typu kanapkowego ze skrzynkami odpływowymi.